Ríkisábyrgð þýðingarlaus

Eftir að stjórnvöld í Dubai neituðu að standa við lánasamninga Dubai World segja bankamenn í The Times í dag að ríkisábyrgð sé þýðingarlaus eða eins og fyrirsögnin segir:

"Sovereign guarantee is now meaningless"

Þar er þess getið að í framtíðinni munu lánadrottnar fara fram á áþreifanleg ríkisveð í samningum við ríkisfyrirtæki og stofnanir.  Sú tíð að þegar orð og undirskrift ríkisstjórna um ríkisábyrgð var látin duga er liðin.  Í framtíðinni verða menn að búast við ákvæðum eins og birtast í okkar Icesave samningi.  Hann er um margt framtíðin og því þýðir lítið að reyna fá ákvæðum þar breytt.  

Það ætti að vera alveg ljóst að eftir Dubai áfallið fáum við ekki betri samning í náinni framtíð.  Nú er annað hvort er að hrökkva eða stökkva.

Ps.  Þessi nýju viðhorf munu hafa slæmar afleiðingar fyrir fjármögnun og endurfjármögnun orkufyrirtækja hér á landi, sérstaklega fyrir OR sem er komin í ruslaflokk.

 

Yndislega ótrúlega ómerkilegt

Pólitískt heilbrigðiskerfi

Við stöndum frammi fyrir mikilli vá í okkar heilbrigðisþjónustu.  Atgervisflótti og úreld hugmyndafræði á eftir að valda miklum skaða og skerða þjónustu við sjúklinga.

Fáar þjóðir eiga jafn marga færa lækna og Íslendingar miðað við höfðatölu og þegar kemur að því að "framleiða" heilbrigðisfólk á heimsmælikvarða eru við í fremstu röð.  Hins vegar þegar kemur að því að bjóða þessu frábæra fólki starfsaðstöðu og tækifæri erum við bundin niður á klafa úreltrar hugmyndarfræði og pólitískrar hagsmunagæslu sem hefur ekkert með heilbrigðisþjónustu að gera.

Morgunblaðið tekur þetta mál loksins upp og viðtal við Jón Atla lækni segir allt sem segja þarf:

„Stundum hefur verið sagt að við höfum besta heilbrigðiskerfi í heimi. En það er ekki þannig,“ segir Jón Atli. Honum hafi lengi virst að til að fá áhugaverða vinnu hér á landi verði læknar að njóta persónulegrar velvildar yfirmanna.

Það sem Atli segir hér hefur hingað til verið algjört "tabú" og ef einhver heilbrigðisstarfsmaður hefur vogað sér að gagnrýna heilbrigðisyfirvöld hefur sá sami fengið skertan starfsframa.  Við höfum að mörgu leyti rekið eins konar Austur-Þýskalands starfsmannahald á íslenskum spítölum undanfarna áratugi.

Nú er sú gamla hugmyndafræði að ekki megi reka einkaspítala við hlið ríkisrekinna spítala að koma okkur í koll.  Við verðum að fara að spyrja okkur hvers vegna erum við eina Evrópulandið sem ekki rekur tvöfalt kerfi í heilbrigðisþjónustu.  

Auðvita mismunar tvöfalt kerfi sjúklingum.  En sá munur felst aðallega í þjónustuhraða en ekki klínískum gæðum ef rétt er staðið að málum.  Er ekki skynsamlegra að reyna með öllum ráðum að standa vörð um klínísku gæðin en sætta sig við mismundi þjónustuhraða en að fórna öllu á altari útópískra hugmyndafræði þar sem allir verða að fá sömu þjónustuna á sama hraða jafnvel þó það þýði að þjónustan rýrni?

Hér er um langtímavandamál að ræða.  Ef við nú missum okkar bestu lækna úr landi sem setja sjúklinga framar pólitísku framapoti er það eitt vandamál.  Hitt er hvernig ætlum við að laða unga lækna sem nú stunda sérfræðinám erlendis til Íslands að námi loknu? 

Mjög fáir læknar fara í nám til að stunda pólitík þegar heim kemur.  Og í raun er pólitíkin hættulegri en lágu launin. 

Mannauður á heimsmælikvarða er eins og gjaldeyrir, lekur auðveldlega til þeirra landa þar sem tækifærin eru best.  2010 verðu líklega "annus horribilis" hvað varðar spekileka frá Íslandi.  Mjög fáir stjórnmálamenn munu skilja hvað hér er á ferðinni enda er eftirspurn eftir íslenskum stjórnmálamönnum takmörkuð erlendis.

Atgervisflótti lækna er rétt að byrja

Nýir eigendur hreinsa til í Arion banka

Nú þegar fyrir liggur að Arion banki kemst í erlenda eign að mestu leyti má búast við að nýir eigendur hreinsi til og geri bankann samkeppnishæfari á íslenskum markaði með því að setja viðskiptaleg sjónarmið ofar pólitísku baktjaldamakki.

Fyrsta skref þeirra ætti að vera að skipta út pólitísku bankaráði og ráða þar inn hæfa og ópólitíska stjórnarmenn.  Þá er nauðsynlegt að ráða nýjan bankastjóra sem getur loftað út og innleitt ferskan stjórnunarstíl.  Æskilegt er að þessi nýi bankastjóri sé útlendingur og hafi engin fortíðartengsl við íslenskt bankasamfélag.

Icelandair í óskasamkeppnisstöðu

Rekstur Icelandair virðist í góðum málum áður en til fjármagnsliða kemur enda er félagið í góðri samkeppnisstöðu.  Flugmiðar eru verðlagðir í evrum en rekstrarkostnaður er að mestu í krónum og dollurum.  Launakostnaður hefur hrapað mældur í evrum og eldsneytisverð er lægra nú en í fyrra.

Allt þetta hjálpar en dugar skammt þegar efnahagsreikningurinn er illa laskaður af skuldum.

Hins vegar er ekki ljóst að þessi verðstrategía haldi.  Icelandair er ekki lengur samkeppnishæft á flugleiðum sem bandaríks og bresk flugfélög eru sterk.  T.d. er Icelandair ekki lengur í hópi ódýrustu flugfélaga á leiðinni London til New York eins og fyrr á árum.  Nú er Iceandair um 33% dýrara á þessari flugleið en þeir ódýrustu.

Því miður fá Íslendingar ekki að njóta betri samkeppnisstöðu félagsins í hagstæðari flugfargjöldum.  Allt gengur út á að halda uppi eins háu verði til að geta borgað skuldir.  Nokkuð sem landsmenn verða að sætta sig við í farmtíðinni.

Fólk þarf ekki aðeins að borga sínar eigin skuldir og skuldir ríkisins í formi hærri skatta, skuldir fyrirtækja fara líka á bakið á sliguðum landsmönnum í formi hækkandi verðs á vörum og þjónustu.

 

Afkoma Icelandair Group versnar

Fúsk og seinagangur

Íslensk stjórnvöld telja að vel og hratt sé unnið í endurskipulagningu á skuldugum fyrirtækjum.  Erlendir ráðgjafar eru ekki eins hrifnir af verklaginu og lesa má á milli línanna að þeir telja hér um fúsk og seinagang að ræða.  Þegar ráð erlendar sérfræðinga passa ekki við pólitíska hagsmuni ráðherra eru þeir bara sendir heim eins og örlög Mats Jósefssonar munu líklega verða um næstu áramót.

Hvers vegna í ósköpunum skuldug fyrirtæki voru ekki strax sett í fjársýslufélag þar sem erlendir sérfræðingar hefðu séð til að allir fengu gegnsæa og sömu meðferð er aðeins hægt að útskýra á einn hátt: pólitísk hagsmunagæsla.  Hér er verið að hugsa um hagsmuni fárra útvaldara á kostnað heildarinnar - allt í boði félagslegrar stjórnar sem segir að við eigum að fara að haga okkur eins og best þekkist á hinum Norðurlöndunum en neitar að fara eftir ráðleggingum norrænna sérfræðinga!

 

Engin heildarstefna um fyrirtæki í skuldavanda

Sápuóperan Ísland

Ekki batnar það.  Nú segir Steingrímur að það verði að klára Icesave af ótilgreindum ástæðum sem ekki sé þorandi að tilgreina á hinu háa Alþingi.  Hvað er verið að fela?  Hvað má þjóðin ekki vita?

Hér er Steingrímur og ríkisstjórnin greinilega komin í þrot og allt í hnút.  

Ef Alþingi samþykkir Icesave aðeins vegna þess að framkvæmdavaldið segir svo, missir þingið allt traust og trúverðugleika og spurningin vaknar hvers vegna þurfum við alla þessa Alþingismenn?

Ef Alþingi fellir Icesave skeður eitthvað hræðilegt sem Steingrímur einn veit.

Þessi staða er algjörlega óásættanleg í lýðræðisríki. 

 

 

Verður að klára Icesave af ótilgreindum ástæðum

Skrípaleikur Jó-Hannesar!

Ekki er öll vitleysan eins.  Við lestur dagblaða hér á landi mætti halda að hér ríkti engin kreppa svo uppteknir eru fjölmiðlar af deilum og upphrópunum Jóhannesar og Hannesar.  Þeir eru jú opinber andlit sinna gömlu fylkinga sem nú heygja baráttu um völd og áhrif á litla Íslandi eftir að hrunið tímabundið riðlaði valdahlutföllum.

Hvorugur aðilinn nálgast kjarna málsins, allt er þetta yfirborðskennt og persónulegt, gert til að skapa hámarks óreiðu og blaðaumfjöllun. Það sorglega við þetta er að gamla kerfið fyrir hrun er óskaddað, það kyndir undir þessar deilur af þeirri einföldu ástæðu að stjórnvöld fyrr og nú eru máttlaus í að ráðast að rót spillingar og klíkuskapar hér á landi.  Þar með skapast tómarúm sem gefur alls konar pólitískum hagsmunahópum lausan tauminn og eitrar alla þjóðfélagslega umræðu. 

Sú staðreynd að hin virðulega stofnun HÍ skuli nú vera dregin í gegnum þetta forarsvað er sárara en tárum tekur og sýnir og sannar hversu gjörsamlega berskjölduð þjóðin stendur gagnvart svona skemmdarverkastarfsemi. 

 

 

Íslenskir dómstólar vanhæfir

Ef neyðarlögin koma til kasta íslenskra dómstóla er erfitt að sjá að einhver dómari þar geti verið hlutlaus.  Dómsúrskurður mun hafa áhrif á alla landsmenn og þar með fjölskyldur þeirra dómara sem þar dæma.  Hvaða líkur eru á að dómarar fari að fella neyðarlögin og setja þar með margfaldan skuldabakka á sín börn og barnabörn?

Er það ekki grundvallarkrafa að dómarar séu óháðir málsaðilum og hafi engra hagsmuna að gæta?

Hvernig ætlum við að leysa þessa hagsmunaárekstra ef til málshöfðunar kemur?

Hér er um mikilvægt mál að ræða.  Úrlausn þess getur skipt sköpum um hvort við verðum álitin réttarríki.  En þetta yrði einnig prófmál í víðari samhengi og kemur inn á getu örríkja til að halda uppi þrískiptu lýðræði að hætti stærri ríkja. 

Niðurstaðan gæti orðið sú að stærri ríki líti ekki á örríki sem jafningja nema þau séu aðilar að stærri bandalögum eins og t.d. ESB. 

Hugtakið "sjálfstæð þjóð" verður ekki eins auðvelt að skilgreina á 21. öldinni eins og það var á 19. öldinni.

 

Undirbýr mál gegn Íslandi

Vandi bankanna er pólitískur umfram allt

Það er rétt hjá Steingrími að vandi bankanna er gríðarlegur þegar kemur að endurskipulagningu og endursölu eigna sem þeir hafa eignast eða ættu að eignast.  Þessi erfiði vandi er fyrst og fremst pólitískur þar sem hinn viðskiptalegi vandi er frekar auðveldur úrlausnar. 

Bankarnir og stjórnmálamennirnir eru komnir með þetta allt í hnút einfaldlega vegna þess að þeir fóru ekki eftir ráðleggingum erlendra aðila sem hafa reynslu af svona málum.  

Réttlæti er ekki tryggt með pólitísku samræmi fjórflokkanna.  Þetta er ekkert nema gamla grútskítuga íslenska tuggan sem fólki er sí og æ boðið upp á.

Nei, nú verðum við að fara að gera meiri kröfur til okkar allra og fara að haga okkur samkvæmt lágmarkskröfum sem gerðar eru á hinum Norðurlöndunum.

Réttlæti tryggt með samræmi

Bæta þarf stjórnarhætti áður en fyrirtæki fara á markað

Það er gott mál að setja íslensk fyrirtæki í dreifða almenna eign og hefði mátt gerast fyrr.  En bæta verður stjórnarhætti almennra hlutafélaga til að tryggja hag smærri hluthafa.

Setja verður stjórnarhætti í lög eins og í Svíþjóð.  Leiðbeinandi reglur hafa algjörlega brugðist hér á landi.

Ein aðalbreytingin sem gera þarf á stjórnarháttum er sjá til þess að meirihluti stjórnarmanna sé óháður stærstu hluthöfum.  Meginhlutverk stjórnar í íslenskum almenningshlutafélögum á að vera að gæta hag minnihlutans.  Meirihlutinn sér um sig sjálfur og þarf enga vernd.  Girða verður fyrir að meirihlutaklíkur geti náð völdum í stjórnum almennra hlutafélaga og þar með fengið tækifæri til að skammtað sér fé úr almenningssjóðum, tekið lán og fengið aðra fyrirgreiðslu sem almenningi stendur ekki til boða.

Nýleg sala á hluta Exista í Bakkvör til félags í eigu stjórnarmanna og með láni frá félaginu er skínandi dæmi um spillta stjórnarhætti sem enn viðgangast hér á landi.

Nú má almenningur ekki sofa á verðinum þó stjórnvöld geri það.

Fyrirtæki bankanna á markað?