Hvaða lán fær næsta kynslóð

Nær öll umræðan í dag snýst um að hjálpa þeim sem tóku húsnæðislán sem þeir ráða ekki við, en hvað með næstu kynslóð?  Mér fyndist skynsamlegt að áður en kemur til almennra aðgerða að lántakendur verið flokkaðir niður í nokkra hópa.

1. Þeim sem voru seld lán sem þeir augljóslega gátu ekki staðið við og bankinn átti að vita betur.  Þetta er sá hópur sem hefur bestu lagalega stöðuna  og ætti að fá úrlausn fyrir dómstólum strax.

2. Þeir sem tóku húsnæðislán í erlendir mynt að ráðlagningu bankanna. Þeirra lánum á að breyta í krónur á genginu þegar lánin voru tekin.

3. Þeir sem tóku lán í erlendri mynt að eigin frumkvæði.  Hér þarf að skoða hvert tilfelli fyrir sig

4. Þeir sem tóku lán í krónum og höfðu alla burði til að standa við lánin þegar þau voru tekin en hafa misst vinnu eða orðið fyrir tekjumissi.  Hér verður að lengja í lánunum og veita greiðsluaðlögun.

Þessi listi er ekki tæmandi en einhvers staðar verður að byrja og því fyrr því betra.

Síðan verður að fara að huga að næstu kynslóð.  Hvernig á hún að koma þaki yfir höfuðið?  Hvaða lán standa henni til boða og á hvaða kjörum.  Húsnæðismarkaðurinn fer ekki af stað fyrr en tekið er á þessum hópi.  Hann má ekki gleymast. 

Höfuðstóll lána verði lækkaður

Athugasemdir

[Baldvin Baldvinsson (IP-tala skráð) 26.8.2009 kl. 07:24]

Mikið rétt hjá þér.

En mér finnst þetta samt frábært framtak hjá Íslandsbanka, sem sjálfsagt á eftir að skoða sín mál á þessum grunni sem þú ert að tala um. Við skulum vona að einhverjum hafi lærst eitthvað pínulítið á þess hruni og þeir séu í stakk búnir til að vega og meta hvað þarf og hverjum þarf að hjálpa.

Annars sammála þér í öllum atriðum.

[Haukur (IP-tala skráð) 26.8.2009 kl. 08:19]

Liður nr. 2 gengur ekki. Þeir sem hafa greitt margfalt lægri vexti jafnvel árum saman en þeir sem tóku íslenskt lán eiga engan rétt á því að lánið þeirra sé í raun bundið íslensku krónunni. En vildu menn fara slíka leið, mætti setja þak á gengisfallið sem tæki mið af þeim mikla vaxtamun sem verið hefur á milli ISK og $, €, CHF og Yens.

[Marinó G. Njálsson, 26.8.2009 kl. 08:32]

Auðvitað þarf að skoða mismunandi þarfir mismunandi hópa, en það urðu allir lántakendur fyrir tjóni.  Vissulega er tjón fólks mismikið og sumir hafa burði til að bera það.  Málið snýst ekki um getu fólks til að bera tjónið, heldur að láta ekki menn komast upp með glæpinn.

Ef 100 fjölskyldur lenda í því að einn og upp í fjórir fjölskyldumeðlimir eru skotnir á færi, eiga þá mannmörgu fjölskyldurnar að bera skaða sinn bótalaust vegna þess að það munaði ekkert um þó fækkaði um nokkra?  Mér finnst þetta vera rök þeirra sem segja að þeir sem hafa efna á því eigi að bera harm sinn í hljóði.  Fólki var valdið skaða af fjárglæframönnum og það eiga allir rétt á því að fá skaðann sinn bættan.  Erlendir kröfuhafar hafa í tilfelli hinna föllnu fjármálastofnana veitt afslátt á kröfum sínum og þessi afsláttur á að ganga óskertur áfram til innlendra lántakenda.  Þannig eru siðareglur í viðskiptum og það sem meira er það er til dómur, þar sem verktaki var dæmdur til að láta viðskiptavin fá sama afslátt af efni og hann fékk hjá birgja.  Ég man ekki hvort þetta mál fór fyrir Hæstarétt (en mig minnir það).  Fordæmið er því komið fyrir því að milliliðurinn getur ekki hirt afslátt sem augljóslega verður til vegna tiltekins neytanda, í þessu tilfelli lántakanda.

[Marinó G. Njálsson, 26.8.2009 kl. 08:37]

Eitt í viðbót:  Hvaða afstöðu tekur þú til þess að gengistryggð lán hafa verið bönnuð hér á landi frá gildistöku laga nr. 38/2001 um vexti og verðbætur?  Er það í lagi að bankar geta boðið upp á ólöglega afurð og eiga þeir bara að komast upp með það?  Það fer nefnilega ekkert á milli mála, lesi maður greinargerð með frumvarpi að þessum lögum, að óheimilt hefur verið frá miðju ári 2001 að tengja íslenskar fjárskuldbindingar við dagsgengi erlendra gjaldmiðla.  Slíkar fjárskuldbindingar ber því að ógilda.

[Andri Geir Arinbjarnarson, 26.8.2009 kl. 08:40]

Marinó,

En hvað með aðra viðskiptavini bankanna.  Þá sem var sagt að kaupa hlutabréf og skuldabréf, eiga þeir ekki að fá sitt tjón bætt?  Eiga bara lántakendur og fjárfestar í peningasjóðum að fá sinn skaða bættan? 

Á þetta fólk að bera sinn harm í hljóði?  Hvar endar þetta og hvar finnum við peninga til að bæta öllum fórnarlömbum íslensku bankann þeirra tap?

[Andri Geir Arinbjarnarson, 26.8.2009 kl. 08:45]

Marinó,

Ég hef alltaf sagt að ef það leikur einhver vafi á að lán hafi ekki verið veitt á traustum lagagrunni eiga þau mál að fara fyrir dóm og það strax.  Þetta átti að gerast strax en neyðarlögin manna málshöfðanir.  Hvaða mannréttindi er það?

Það verður að líta á mál bankanna heilstætt.  Það er ekki hægt bara að velja og hafna eftir því sem pólitískar vindar blása. 

[Björn Kristinsson (IP-tala skráð) 26.8.2009 kl. 10:25]

Andri,

Almenningur var ekki spurður þegar 200 milljarðar IKR voru settir í peningamarkaðssjóði ergo auknar skatttekjur.

Almenningur biður um eðlilega og sanngjarnar leiðir til að leiðrétta sín lán þannig að skaðinn skiptist á milli lánveitanda og lánþega. Þetta er sanngjörn krafa. Að hafna slíkur brýtur aðeins niður það litla sem eftir lifur af trausti almennings til hins opinbera.

[Marinó G. Njálsson, 26.8.2009 kl. 12:01]

Andri, hafir þú kynnt þér málflutning minn, þá veistu að ég hef líka talað máli þeirra sem voru almennir fjárfestar.  Ég hef furðað mig á því hvers vegna tvö form af sparnaði/fjárfestingu voru varin, þ.e. innistæður og peningasjóðir (sjóðirnir upp að vissu marki), en önnur form eiga að bera allt sitt tjón sjálf.  Nú vill svo til að ég er ekki í hagsmunabaráttur fyrir almenna hlutabréfaeigendur eða almenning sem keypti í skuldabréfum.  Ég er í stjórn Hagsmunasamtaka heimilanna og er að berjast fyrir þeim málstað.  Það er fullt starf og því verða þeir sem eiga hagsmuna að gæta vegna hlutabréfa og skuldabréfa að sjá um sína hagsmunagæslu sjálfir.

Nýju bankarnir eiga lánasöfnin núna, þannig að það kemur banni neyðarlaganna ekkert við.  Svona mál eru í gangi, en það tekur tíma.  Þess vegna hefði verið gott að fá niðurstöðu gerðardóms eða hreinlega bara sátt um málið.  FME svarar ekki fyrirspurnum um málið.  Það kemur ekki múkk frá þeim.  Og aðrir bera dómstólum fyrir sig. Í mínum huga er þögn sama og samþykki.

[Andri Geir Arinbjarnarson, 26.8.2009 kl. 12:50]

Marinó,

Takk fyrir svarið.  Það er leiðinlegt að heyra að FME skuli ekki svara ykkur.  Það er víða pottur brotinn í íslenskri stjórnsýslu.